PKK’nın silahsızlanması Türkiye ekonomisini nasıl etkileyecek?

PKK’nın silahsızlanma ve örgütünü feshetme kararı, yalnızca güvenlik açısından değil, Türkiye ekonomisi açısından da derin etkiler yaratacak bir sürecin başlangıcını işaret ediyor. Yaklaşık 40 yıldır süren çatışma ortamının son bulmasıyla Türkiye’nin savunma harcamaları, doğrudan yabancı yatırımlar, turizm ve bölgesel kalkınma gibi birçok başlıkta yeni bir ekonomik düzleme geçilebilmesi oldukça olası görünüyor. Savunma harcamaları azalırsa ne olur? Türkiye 2024 yılında savunma harcamalarına 40 milyar dolardan fazla ayırdı. NATO verilerine göre, GSYH’nin %2,09’u silahlanmaya harcandı. Ancak PKK tehdidinin ortadan kalkmasıyla birlikte, iç güvenlik ve sınır ötesi operasyonların kapsamının daralması ön görülüyor. Almanya merkezli bir araştırmaya göre, Türkiye’de savunma bütçesindeki artışlar genellikle sağlık gibi kamu hizmetlerine ayrılan payları azaltıyor (opendata.uni-halle.de). Dolayısıyla silahsızlanma süreci, kamu bütçesinin daha verimli alanlara yönlendirilmesini sağlayacaktır. Yabancı yatırımlar için yeni bir ekonomi iklim doğuyor 2023 yılında Türkiye’ye giren doğrudan yabancı yatırım miktarı 10,6 milyar dolar olarak kaydedildi. Ancak siyasi istikrarın ve güvenliğin sağlanması durumunda bu rakamın katlanması bekleniyor. Silahlı çatışmaların son bulması, hem iç hem de dış yatırımcılar açısından risk primini azaltıyor. Buradan yola çıkarak özellikle doğu illerine yönelen yatırımlar bölgesel kalkınmayı da hızlandırabilir. Turizm patlaması bekleniyor Türkiye’nin doğusu ve güneydoğusu uzun yıllar boyunca güvenlik gerekçesiyle turizmden yeterince pay alamadı. Oysa TÜRSAB’a göre 2013’te barış süreci sayesinde bu bölgelere 2 milyonun üzerinde turist gelmişti. Süreç kesintiye uğrayınca bu sayı hızla düştü. Şimdi ise yeni bir barış ortamı sayesinde, Hasankeyf’ten Mardin’e, Nemrut’tan Diyarbakır surlarına kadar birçok destinasyonun yeniden turizm haritasına girmesi bekleniyor. Bu canlanma, sadece otelleri değil; restoran, rehberlik, ulaşım gibi çok sayıda alt sektörü de olumlu etkileyecek. Terör bölgesi olarak anılan coğrafyalara yatırım hızlanabilir Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri, Türkiye’nin en az gelişmiş coğrafyaları arasında yer alıyor. Uzun süredir süren çatışma ortamı, yatırımcıyı bölgeden uzak tuttu, nüfus göçlerini tetikledi ve altyapı projelerinin hayata geçirilmesini zorlaştırdı. PKK’nın silahsızlanması ile bu engeller ortadan kalkacaktır. Bütçede daha önce askeri harcamalara ayrılan kaynaklar, altyapı yatırımlarına yönlendirilerek bölgesel kalkınmayı hızlandırabilir. Bununla birlikte hem iç göçün tersine dönmesi hem de yerel ekonomilerin canlanması kısa vadede mümkün. Ayrıca düşük gelirli bölgelerde reel gelir artışı yaşanabilir, bu da Türkiye geneline bakıldığında gelir dağılımı adaletini artıracak bir gelişme olacaktır. Savunma maliyetlerinin azalması başka alanlara yatırımın önünü açacaktır 2024 yılı bütçesinde eğitime 1,62 trilyon TL, sağlığa 1,65 trilyon TL ayrılmışken savunma ve güvenliğe 1,13 trilyon TL harcandı. Barış süreciyle birlikte, bu oranların yeniden dengelenmesi ve sosyal hizmetlerin payının artırılması öngörülüyor. Eğitim yatırımlarının artması, kırsal bölgelerdeki hastanelerin güçlendirilmesi ve özellikle de altyapı projelerinin hızlanması Türkiye'de önümüzdeki süreçte daha güçlü bir ekonomik kalkınmaya şahit olabileceğimizin işareti. Piyasalar nasıl tepki verdi? PKK’nın silahsızlandığına dair haberlerin ardından, Borsa İstanbul %3 civarı yükseldi. Türk Lirası dolara karşı kısmen değer kazandı. Bu durum, piyasanın gelişmeyi olumlu okuduğunu ve Türkiye’ye duyulan güvenin arttığını gösteriyor. Ekonomik olarak kısa vadede bu tür tepkiler sembolik görünse de, orta ve uzun vadede barış ortamı üretim, yatırım ve istihdam verilerine doğrudan etki edecektir. İşsizlikte azalma, istihdamda artış ve yeni iş sahalarının doğması bekleniyor. Barışın enflasyon üzerindeki etkisi doğrudan olmasa da, dolaylı yollarla fiyat istikrarına katkı sunabilir. Özellikle bütçedeki açıkların kapanması, vergi gelirlerinin artması ve kamu borçlanma ihtiyacının azalması, mali disiplinin güçlenmesini sağlayabilir. Bu da Merkez Bankası’nın faiz politikalarını daha esnek ve etkili biçimde yönetmesine imkân tanır. Ekonomide olumlu etkiler kaçınılmaz PKK’nın silahsızlanması Türkiye için sadece güvenlik değil, aynı zamanda ekonomik kalkınma fırsatıdır. Özellikle yatırım ortamının iyileşmesi, turizmin canlanması, bölgesel dengesizliklerin azalması ve kamu kaynaklarının daha etkin kullanımı gibi başlıklarda büyük kazanımlar elde edilebilir. Barış sürecinin sürekliliği, ekonomik kazanımların kalıcı olabilmesi açısından kritik önemdedir. Türkiye’nin yeni dönemdeki büyüme dinamikleri, güvenlik değil refah temelli politikalara dayalı olacaktır.