Türkiye’de bazı şeylerin değişmeyeceğine dair hepimizin içinde küçük bir şüphe vardır: Sıra beklenmeden iş görülmez, memur çayı soğumadan evrak işlemez, vergi denetmeni de çantasız kapı çalmaz! Ama ne diyelim, çağ değişiyor. Ve bu kez gelen değişim, kapıyı çalmadan doğrudan Wi-Fi şifresini istiyor. Vergi denetimi dijitalleşiyor. Evet, yanlış okumadınız. Artık denetmen, elinde evrak dolu çantayla ofise gelmeyecek; muhtemelen kahvesini alıp Zoom’dan bağlanacak. Siz de “Şu an ekranımı görebiliyor musunuz?” diye sorarken, vergi usul kanununun ruhunu WhatsApp’tan göndermeye çalışacaksınız. *** Bir dönem “ibraz edilecek defter” dendi mi, mükellefin gözlerinin önünde eski usul muhasebe defterleri canlanırdı: Tozlu klasörler, üst üste dizilmiş fatura kutuları ve “bunu hangi ayın içine koymuştuk acaba?” soruları. Şimdi ise “Dosyayı PDF mi yollayayım, yoksa e-imzalı mı istersiniz?” gibi cümleler kuruluyor. Vergi denetimi resmen teknolojik evrim geçiriyor: Homo Deneticus’tan Homo Dijitalus’a. Tabii bu sürecin en çok sevineceği kesim şüphesiz ki küçük işletme sahipleri… Ancak bu sevinç, internet bağlantısı kesildiğinde modemi yeniden başlatmakla uğraşırken biraz buruk olabilir. “Vergi denetmeni bağlantıdan düştü” cümlesi, sanırım vergi tarihi açısından bir ilk olacak. Belki de bir gün denetim sırasında “kamerayı açmazsanız usulsüzlük cezası yersiniz” noktasına geliriz, kim bilir? *** Ama madalyonun öteki yüzü daha parlak. Maliyetler düşüyor, süreçler hızlanıyor, şeffaflık artıyor. Bürokrasi, sakalını kesip gözlük takarak teknolojiyle buluşuyor. Yani eskiden ofise denetmen gelince heyecanla çay demleyen mükellefler, artık link atmayı öğrenmek zorunda. Kültürel bir kırılma bu! Hem de çaysız. Bu yeni sistemle artık “denetimdeyim, sonra konuşalım” cümlesi, “denetimdeyim ama kulaklıkla arayabilirim” şeklini alacak. Belki yakında vergi dairesiyle metaverse’te randevulaşacağız, kim bilir? *** Ama her esprinin ardında ciddi bir not bırakmalı: Bu dönüşüm, kamunun vatandaşa bakışında büyük bir değişimi de beraberinde getiriyor. Mükellefi potansiyel suçlu gibi gören anlayış, yerini kolaylaştırıcı, yön gösterici bir yaklaşıma bırakıyor. Bu, sadece teknolojik değil, zihinsel bir dönüşüm. Sonuç? Artık vergi dairesi soğuk bir koridor değil, sıcak bir bağlantı noktası olabilir. Yeter ki sistem çökmesin, sunucu “meşgul” demesin ve mükellefler PDF ile JPEG arasındaki farkı öğrenmiş olsun.

Kaynak: RSS